Το λευκό μπαστούνι

ΤΟ λευκό μπαστούνι είναι το τεχνικό βοήθημα που χρησιμοποιούν τα άτομα με πρόβλημα όρασης για να εντοπίζουν και να αποφεύγουν τα εμπόδια όταν περπατάνε. Μ' αυτό μπορούν να 'ναι ανεξάρτητοι και να κινούνται μόνοι και με ασφάλεια. Η ιστορία του λευκού μπαστουνιού ξεκινά μετά τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στην Αμερική. Ο οφθαλμίατρος Ρίτσαρντ Χούβερ χρησιμοποίησε τότε για πρώτη φορά ένα μακρύ καλάμι, με στόχο να βοηθήσει την κίνηση των τυφλών βετεράνων του πολέμου.

Ο Βαγγέλης Αυγουλάς είναι ένας τριτοετής φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών. Ενα παιδί με πρόβλημα όρασης. Μ' ένα μαζικό mail, που έλαβα κι εγώ, εξηγεί σ' όσους βλέπουν πώς πρέπει να συμπεριφέρονται σ' εκείνους που δυστυχώς δεν βλέπουν. Μας γράφει ο Βαγγέλης:

«ΔΕΝ βλέπω, βλέπεις όμως εσύ: Θέλεις να με βοηθήσεις; Οταν με συναντήσεις, μπορείς να με βοηθήσεις αν θυμηθείς τα παρακάτω:

ΜΟΝΟ εμείς οι τυφλοί κρατάμε λευκό μπαστούνι και αυτό για να περπατάμε με ασφάλεια, όχι για να ξεχωρίζουμε, να παίζουμε, να μας δείχνουν ή να ζητιανεύουμε. Είμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος αλλά τυφλός. Μη με μεταχειρίζεσαι σαν παιδάκι. Μεγαλώνω, παίζω, τρέχω, διαβάζω, γράφω, σπουδάζω, δουλεύω, παθιάζομαι, κλαίω, γελάω, ερωτεύομαι, θυμώνω, "σερφάρω", κάνω chat, όπως εσύ!

ΠΙΟ εύκολα θα περπατήσω μαζί σου, παρά με το μπαστούνι ή με τον σκύλο μου. Ομως, μη με πιάνεις από τον ώμο ή απ' το μπράτσο. Ασε με να πιάσω εγώ το δικό σου μπράτσο: Ετσι θα νιώθω πότε σταματάς, πότε στρίβεις, πότε ανεβαίνεις ή κατεβαίνεις. Μη ρωτάς τον συνοδό μου: "Πώς τον λένε;", "Πού θέλει να πάει;", "Πώς γράφει και διαβάζει;". Ρώτησε εμένα, ξέρω και εγώ να σου απαντήσω! Χρησιμοποίησε τον κανονικό τόνο της φωνής σου, όπως μιλάς στους άλλους.

ΜΗΝ αποφεύγεις τις λέξεις "βλέπω", "κοιτάζω", "τυφλός" κ.λπ., τις μεταχειρίζομαι και εγώ. Βλέπω με τα χέρια μου: βλέπω για μένα σημαίνει αγγίζω, ακούω, μυρίζω, καταλαβαίνω, αισθάνομαι. Σύστησέ με στους άλλους, ακόμη και στα παιδιά. Θέλω να γνωρίσω ποιος είναι στην τάξη ή το δωμάτιο μαζί μου. Οδήγησε το χέρι μου σε μια καρέκλα. Πες μου πού είναι η πόρτα στο δωμάτιο, το αποχωρητήριο, το παράθυρο κ.λπ. Κι αν υπάρχουν εμπόδια ή πράγματα στο πάτωμα. Δεν θέλω να κάνω ζημιές. Μίλησέ μου όταν μπαίνεις. Πες μου πως φεύγεις: με φέρνεις σε μεγάλη αμηχανία αν μ' αφήνεις να μιλάω με κάποιον που δεν είναι κοντά μου. Βοήθησέ με διακριτικά στο τραπέζι και πες μου για το φαγητό στο πιάτο μου. Χρησιμοποίησέ το σαν "ρολόι" και πες μου σε ποια "ώρα" είναι το κάθε είδος του φαγητού μου, π.χ. "το κρέας σου είναι στο έξι".

ΜΟΥ αρέσουν οι αθλητικές εκδηλώσεις, το θέατρο και ο κινηματογράφος, φτάνει να με βοηθάς να καταλαβαίνω τι γίνεται διαβάζοντας/περιγράφοντάς μου όσα δεν μπορώ να δω. Τρελαίνομαι για εκδρομές και πάρτι. Πάρε με στην παρέα σου και γνώρισέ με στους καλεσμένους σου. Ξέρω να συμπεριφέρομαι. Αν υστερώ σε κάτι, βοήθησέ με. Δεν θέλω τον οίκτο σου αλλά τη φιλία σου! Μη μιλάς για τη "θαυματουργό αντίληψη" των τυφλών. Μην ξεχνάς ότι όσα έμαθα είναι αποτέλεσμα σκληρής προσπάθειας και εργασίας.

ΑΝ είσαι περίεργος, θα μιλήσω μαζί σου για το πρόβλημά μου αλλά όχι μόνο γι' αυτό, γιατί για μένα είναι μια παλιά ιστορία! Εχω τόσα άλλα ενδιαφέροντα, χόμπι και απορίες όπως και εσύ!».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 23/10/2008